Chinese merktekens en stempels herkennen
Chinese merktekens en stempels: het zegel van een keizerlijk verleden
Onder bijna elke Chinese vaas, theepot of schaal ligt een geheim besloten. Soms zes karakters in kobaltblauw. Soms een eenvoudig symbool. Soms ook… helemaal niets. Wie de wereld van Chinees porselein wil begrijpen, moet leren kijken naar wat onderaan zit. Want daar, op die verborgen plek, begint vaak het verhaal.
Chinese merktekens en stempels zijn niet zomaar decoratie. Ze zijn sporen van makers, verwijzingen naar keizers, periodes of ateliers. Ze helpen om de waarde van Chinees porselein te bepalen – en kunnen liefhebbers van Chinees porselein al eens op het verkeerde been zetten. Een geoefend oog is daarom geen overbodige luxe om feiten te onderscheiden van fictie.
Wat betekenen Chinese merktekens?
Pas vanaf de Ming-dynastie (1368-1644) kan er echt gesproken worden van Chinees porselein met methodische en gestandaardiseerde merktekens. Vanaf de Xuande-keizer (1426-35) werd de keizerlijke stempel ontwikkeld zoals die vandaag het meest bekend is.
Het klassieke Chinese merkteken bestaat uit zes Chinese karakters: twee voor de dynastie, twee voor de keizer en twee voor de plaatsing (‘gemaakt in het jaar van…’). Zo kan een stempel op Chinees porselein verwijzen naar ‘gemaakt in de regeerperiode van keizer Kangxi’ – zelfs als het object in werkelijkheid honderd jaar later werd vervaardigd.
Dat is meteen het spanningsveld: niet elk merkteken is authentiek. In veel periodes was het namelijk gebruikelijk om bewust te verwijzen naar een eerdere keizer – als eerbetoon, imitatie of gewoon om esthetische redenen. Voor een correcte datering en waardebepaling vertrouwt u dus maar beter op een expert in Chinees antiek zoals Antiek Picart.
Hoe gebruikten makers Chinese merktekens?
Het gebruik van Chinese merktekens en stempels varieerde sterk van de plaats van productie of het beoogde gebruik.
- Aan het hof: keizerlijk porselein kreeg vaak stempels met hoge precisie, handgeschilderd in blauw onderglazuur
- Voor de export: kraakporselein en latere exportstukken hadden vaak géén merkteken
- Commerciële ateliers: gebruikten soms fantasienamen of decoratieve stempels die visueel leken op echte zegels
Het merkteken is dus een puzzelstukje, geen sluitend bewijs. Alleen in combinatie met vorm, glazuur, decoratie en materiaalkennis kan een expert een object correct dateren en de waarde ervan inschatten.
Hoe herken je een stempel op Chinees porselein?
Let op deze elementen:
- Aantal karakters: zes is het meest gebruikelijk, maar vier- en twee-karaktermerken komen ook voor
- Stijl van het schrift: strak en symmetrisch wijst op keizerlijke kwaliteit; losser schrift komt vaker voor op latere of imiterende stukken
- Plaatsing en kleur: vaak centraal onderaan het object, in blauw, rood of ijzerglazuur
- Afwezigheid van een stempel betekent niet automatisch dat het object waardeloos is – integendeel
Bent u benieuwd naar de betekenis van het merkteken op uw porselein?
Heeft u een Chinees bord, een vaas of een kommetje met een stempel onderaan? Of misschien een voorwerp zonder merkteken, maar waarvan u vermoedt dat het waardevol is?
Antiek Picart helpt u graag met het herkennen, interpreteren en taxeren van Chinese merktekens en stempels. Wij bekijken elk stuk in zijn geheel – met oog voor detail én context – en geven u een correcte inschatting van de waarde van uw Chinees porselein.
Contacteer ons vandaag nog voor een gratis en vrijblijvende beoordeling.
